Organy – historia instrumentu
Jest to muzyczny instrument klawiszowy, dęty znany od starożytności. Dźwięk powstaje przez wtłoczenie powietrza z miechów do różnego rodzaju i różnej długości piszczałek, otwieranych przez mechanizmy uruchamiane po naciśnięciu klawisza na klawiaturach ręcznych (manuały od 2 do 5) lub pedału. Piszczałki są grupowane w głosy (rejestry); barwa dźwięku jest uzależniona od wyboru danego głosu lub kombinacji wielu rejestrów. Rozwinęły się ze starożytnej fletni Pana i organów hydraulicznych, w których ciśnienie powietrza uzyskiwano poprzez tłoczenie wody między zbiornikami. Pierwsze pisemne wzmianki o organach pochodzą z III wieku p.n.e. Do Francji przywieziono je z Bizancjum w VIII i IX wieku, po czym zaczęto budować w Europie. Wprowadzenie systemu klawiszowego datuje się na XI-XIII wiek, a pierwsza chromatyczna klawiatura pochodzi z 1361 roku. Nowoczesne konstrukcje powstawały od 1809 roku, kiedy wprowadzono układ pedałowy (klawiaturę nożną). Poza zastosowaniem w muzyce koncertowej i kościelnej, organy zaadaptowano do muzyki rozrywkowej.
Organy elektryczne zostały wynalezione w 1935 roku przez amerykańskiego inżyniera L. Hammonda. Inne typy organów elektrycznych wprowadzono w latach 60-tych. W latach 30-stych budowano też różne odmiany elektrycznych organów kinowych (teatralnych) do celów ilustracji dźwiękowej, które dysponowały rejestrami (głosami) efektów specjalnych, na przykład odgłos grzmotu, dźwięk syreny alarmowej, gwizd pociągu itp. W organach elektrycznych dźwięki są generowane elektronicznie i mogą być dowolnie wzmacniane.
Fakty na temat organów elektrycznych
Organy elektryczne generują dźwięk zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Składają się z szeregu elementów, do których należą:
- Membrana,
- Rama lub rama nośna,
- Dopływ powietrza,
- Wzmacniacz,
- Rury.
Membrana przesyła powietrze do rur, kontrolując, ile powietrza przez nią przechodzi. Membrana jest zwykle przymocowana do ramy i rozciągnięta na niej w sposób umożliwiający jej wibrowanie. Istnieją dwa rodzaje membran; jeden nazywa się ustami, a drugi pęcherzem. Prędkość membrany kontroluje, jak szybko lub wolno organy elektryczne mogą odtwarzać muzykę na swoich piszczałkach.